پرسش از شما :

در باره آراء و تفکرات دکتر سروش توضیح دهید.؟

پاسخ از ما :

«مهمترین آرا و اندیشه‏هاى دکتر سروش »

1ـ معرفت شناسى دینى

وی قائل به نسبیت معرفت و تهى بودن نصوص دینى از معنا (صامت بودن شریعت) مى‏باشد. این دیدگاه، موجب تشکیک در کل معارف دینى و بى‏اعتبارى آنها و عدم امکان دسترسى به مقصود شارع در همه زمینه‏ها مى‏شود.

2ـ  قلمرو دین

وی معتقد است ، دین اساسا داراى برنامه‏اى جهت تنظیم امور دنیوى بشر نیست و از اقتصاد، سیاست و مدیریت و تعالیمى در این زمینه تهى است و اگر هم دارا باشد فاقد مرجعیت است. این امور را باید به سبک سکولار اداره کرد.

 3ـ معارف و عقاید دینى

وی بر این باور است که دین فاقد محتواى هستى شناختى است و اساسا جوهر دین، راز افکنى و حیرت‏زایى است، نه راز زدایى و آگاهى‏بخشى.

 4ـ حقانیت دین

وی قائل به حقانیت ادیان در عرض یکدیگر مى‏باشد. بنابراین شیعه و سنى و یا مسیحى، یهودى و مسلمان بودن فرقى ندارد (پلورالیسم دینى).

5ـ  روش‏شناسى قلمرو دین

وی معقتد است که نباید قلمرو دین را از متن دین و با معیارهاى دینى جست و جو کرد؛ بلکه منحصرا باید از بیرون دین و با ملاک‏هاى برون دینى قضاوت کرد.

6ـ وحى و نبوت

وی وحى را به تجربه دینى که امرى بشرى و خطاپذیر است فرو مى‏کاهد. هر یک از مسایل یاد شده و نیز دیگر آراى ایشان، نیازمند مباحث بسیارى است و اشکالات بسیارى بر آنها وارد مى‏باشد.

 7- فلسفه علوم اجتماعى

 وی معتقدند که دین در مقام داورى، هیچ نسبتى با علوم انسانى و اجتماعى ندارد.

8- ,......

اساسا همه این آرا، برگرفته از گرایش ویژه‏اى در باب معرفت‏شناسى و دین‏شناسى غرب است و ده‏ها سال است که این آرا در خود جهان غرب مورد نقد و چالش قرار گرفته است.

اندیشمندان مسلمان نیز در رابطه با این مسائل، نگاشته‏هاى زیادى به یادگار گذاشته‏اند.

براى آگاهى بیشتر در زمینه نقد آرا و اندیشه های وی می توانید از منابع زیر استفاده نمایید:

= شریعت در آینه معرفت, آیت اللّه‏ جوادى آملى
= کتاب نقد، موسسه فرهنگى اندیشه معاصر (شماره 1 ـ6)
= معرفت دینى , صادق لاریجانى
= قبض و بسط در قبض و بسطى دیگر , صادق لاریجانى
= تحول فهم دین ,احمد واعظى
= کلام جدید، عبدالحسین خسروپناه
= سکولاریزم در مسیحیت و اسلام، محمد حسن قدردان قراملکى
= سویه‏هاى پلورالیزم، محمد حسن قدردان قراملکى
= تحلیل و نقد پلورالیزم دینى، على ربانى گلپایگانى