پرسش از شما :

درباره آقای مشایی مشاور آقای احمدی نژاد توضیح دهید که چه نوع آدمی است و در صدد چه کاری است و دلیل اینکه رهبر او را از آقای دکتر محمود به عنوان وزیر نپذیرفت، چیست؟

پاسخ از ما:  

با سلام و با تشکر از انعکاس شبهات و سوالات خویش به این مرکز ، در پاسخ به سوال شما ضمن نگاه کوتاه به بیوگرافی مشایی، نکاتی را نیز متذکر می شویم :

اسفندیار رحیم مشایی‌ در آبان ماه سال 1339 در رامسر متولد شد. او در زمان پیروزی انقلاب ایران 18 سال داشت. راه‌اندازی راهپیمایی‌ها، نوشتن بیانیه‌ها و پخش اعلامیه‌های امام خمینی، برگزاری هیأت ‏مذهبی و مراسم خواندن دعای کمیل و ندبه از جمله فعالیت‌های او پیش و در اوایل انقلاب است.

مشایی سابقه دستگیری ندارد ‏و خود می‌گوید که چندین بار از خطر ساواک رهایی یافته‌است. مهندسی الکترونیک را از دانشگاه صنعتی ‏اصفهان گرفته‌است. . ‏وی پیش از تاسیس وزارت اطلاعات به سیستم اطلاعات-امنیتی که در کشور توسط نهادهایی چون سپاه راه اندازی شده ‏بود، پیوست. رحیم مشائی در اطلاعات سپاه رامسر به فعالیت پرداخت. وی سپس به دلیل بحرانی که اوایل انقلاب علی ‏الخصوص در سال‌های65 تا 66گریبان مناطق کردنشین را گرفته بود، به دعوت سردار محمدرضا نقدی به کردستان رفت تا در ‏سمت معاون اطلاعات واحد کومله اطلاعات سپاه مستقر در قرارگاه حمزه سیدالشهداء شروع به فعالیت کند. مقارن با ‏فرمانداری محمود احمدی نژاد در خوی، وی عضو شورای تامین استان آذربایجان غربی بود. حسین الله کرم درباره آشنایی ‏احمدی نژاد و مشائی می‌نویسد: «احمدی‌نژاد فرماندار خوی بود و مشایی عضو شورای ویژة ‏تأمین استان. این آشنایی ‏سبب گشت تا بعدها احمدی‌نژاد(شهردارتهران) به سبب شناختی که از سبک کار فرهنگی موفق ‏او در کردستان داشت او را به ‏سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران فراخواند.» وی با نام مستعار مرتضی محب الاولیاء در مناطق کردنشین به ‏اقدامات امنیتی-اطلاعاتی دست زد. او با نام اصلی ‏اش یعنی اسفندیار رحیم مشائی عضو شورای تامین استان آذربایجان غربی نیز بود. پس از تشکیل وزارت اطلاعات در سال 63، رحیم مشائی «مسئول تدوین استراتژی ‏نظام جمهوری اسلامی در خصوص اکراد ایرانی» بود. ‏در زمان تصدی «محمد محمدی ری شهری» بر وزارت اطلاعات، وی مسئولیت «مناطق بحرانی کشور» و را عهده دار ‏بود. او همچنین از موسسین «موسسه مطالعات علمی» (در سال 67) وابسته به وزارت اطلاعات است که عمده فعالیت اش ‏تحقیق و پژوهش و ارائه راهکار در خصوص مسائل قومیت‌های ایرانی، شناخت بیشتر آنان و همبستگی ملی است. ‏وی سپس به وزارت کشور رفت و در دوران تصدی علی محمد بشارتی مدیرکل اجتماعی وزارت کشور شد و از آنجا ‏به رادیو پیام و سپس به شهرداری منتقل شد. رحیم مشائی تا اسفندماه سال 1388 به مدت 20سال، مدیر مسئول ماهنامه «سروه» بود. (ر.ک. مقاله ‏اسنفدیار رحیم مشائی کیست؟ ، سایت شمال نیوز).

‏اسنفدیار رحیم مشائی با آغاز به کار دولت نهم و به دلیل آشنایی پیشین رئیس جمهوری با وی، در بدنه دولت جذب ‏شد و ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را عهده دار شد. وی در دولتهای نهم و دهم ‏چندین مسئولیت داشته و دارد؛ رئیس دفتر رئیس‌جمهور، سرپرست نهاد ریاست جمهوری، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور خاورمیانه،رییس مرکز مطالعات جهانی شدن، جانشین رئیس جمهور در شورای عالی ایرانیان خارج از کشور، ‏عضو شورای نظارت بر صداوسیما، عضو شورای فرهنگی دولت، نماینده رئیس جمهور در شورای نظارت بر ‏سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، عضو کمیسیونهای اقتصاد وفرهنگی دولت و در آخر ریاست کمیته ‏عالی در مورد طرح خط لوله گاز ایران-پاکستان-هند، از جمله این مسئولیتها است.

مشایی در 27 تیر 1388 به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور در دولت دهم معرفی شد، اما این انتخاب با مخالفت‌های فراوانی روبرو شد، علاوه بر رهبر معظم انقلاب ، برخی از مراجع تقلید وعلما، ائمه جمعه و جماعت ، تشکل های دانشجویی ،طلاب و فضلای حوزه های علمیه وبرخی از نمایندگان مجلس نیز در این زمینه موضع گیریهای بجا ومناسبی داشته اند تا آنجا که حتی حضرت آیت الله مکارم شیرازی، موضع گیری کردند و در مورد اظهارات نابجا ی آقای مشایی فرمودند:چه لزومی دارد کسانی که این گونه فکر می‌کنند جزء همکاران رئیس جمهور محترم باشند، هنگامی که 200 نفر از نمایندگان مردم به چنین کاری اعتراض کنند مفهومش این است که بیش از دو سوم مردم این کشور با چنین شخص و چنین افکاری مخالفند.( پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی ) و نهایتا با نامه و دستور مقام معظم رهبری به رئیس جمهور برای برکناری مشایی و استفاده نکردن از او در هیچ پستی ، در مرداد 1388 مشایی از سمت خود برکنار شد.

انتخاب آقای مشایی توسط جناب آقای احمدی نژاد بدلیل اعتقاد به توانمندی ایشان در عرصه مدیریت و اطمینانی است که به ایشان دارند، به هر حال رئیس جمهور در انتخاب همکاران اجرایی و مشاوران خود آزاد است و کسانی را که مناسب تشخیص می دهند برای همکاری انتخاب می کنند هر چند ممکن است در پاره ای موارد عملکرد آنان مورد اشکال باشد و دارای نواقص و ضعف هایی باشند . چنانکه به نظر می رسد انتخاب آقای مشایی به عنوان معاون اول خود با توجه به موضع گیری ها و عملکرد ایشان که اعتراض و ناراحتی برخی از علما را بدنبال داشت و با توجه به حساسیت نسبت به ایشان مناسب به نظر نمی رسید و همچنان که شاهد بودیم انتخاب ایشان مخالفت هایی را بدنبال داشت و مقام معظم رهبری طی نامه ای به ایشان انتصاب آقای مشایی به معاونت رئیس جمهوری را بر خلاف مصلحت ایشان و دولت و موجب اختلاف و سرخوردگی میان علاقمندان به رییس جمهور دانستند و دستور ملغی شدن این انتصاب را صادر فرمودند . ( پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری ، 27/4/88).

از دیدگاه ریاست محترم جمهور آقای مشایی از مدیران مومن دلسوز ، ولایی ، پاک و خلاق ایران و همچنین از وفاداران به انقلاب اسلامی و فردی ولایی، ساده زیست و خدمتگزار مردم هستند . که ؛ « 4 سال خدمات آقای مشایی در عرصه های مختلف میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی ایران اگر بی نظیر نباشد کم نظیر است.» (خبر آنلاین ، 30 تیر 1388 )

دکتر احمدی نژاد با اشاره به گلایه های مطرح شده درباره عملکرد آقای مشایی چنین بیان می دارند : « انتقادها و گلایه ها درباره آقای مشایی دو دسته است؛ عده ای با هر کار و اقدامی که دولت انجام می دهد مخالف هستند و برخی نیز از روی دلسوزی و برداشت خود نسبت به آقای مشایی از ایشان انتقاد و گلایه می کنند اما اگر کسی از نزدیک با آقای مشایی آشنا شود؛ نظراتش تغییر خواهد کرد. » (خبر آنلاین ، 30 تیر 1388 )

بنابراین آقای احمدی نژاد بر اساس شناختی که از آقای مشایی دارند و با اطمینان به تواناییهای مدیریتی ایشان , وی را برای مسئولیت های مختلف برگزیده و اصرار به استفاده از ایشان دارند .

هر چند با توجه به مواضع و دیدگاههای نادرست و جنجال آمیز آقای مشایی بهتر بود برای برطرف نمودن هر گونه ابهام وشبهه ای از ایشان در این دوره استفاده نمی کردند .

متاسفانه هراز گاهی آقای مشایی مطالبی را عنوان می کنند که با مبانی و ارزشهای اسلامی وانقلابی همخوانی ندارد.

به عنوان نمونه: اظهار نظر ایشان

- در باره مردم اسرائیل

- اینکه خداوند محور وحدت نیست

- عدم مدیریت انبیاء و یا نجات اسلام توسط ایران

-بعضی ها موسیقی را درک نمی‌کنند و نمی فهمند و می‌گویند موسیقی حرام است

- و...

اظهارات درست یا نادرست آقای مشایی تاکنون مشکلات عدیده ای را برای علاقمندان به جریان های اصول گرا و شخص رییس جمهور محترم ایجاد کرده وهزینه های زیادی را نیز در پی داشته وباعث ایجاد تفرقه وشکاف و گفتگوهای تند در میان اصولگرایان وتردید ودودلی مردم شده است .

بنابراین به نظر می رسد برخی از صحبتها واظهارات اقای مشایی برخلاف حرکت کلی نظام جمهوری اسلامی است .

به نظر می رسد این مقدار واکنش در برابر اظهارات نامبرده کافی بوده و واکنشهای بیش از این و جنجال آفرینی بر سر این مساله به مصلحت کشور نباشد.در حقیقت با موضع گیری قاطع مراجع و علما و نمایندگان مجلس ,میزان حساسیت بالای عموم افراد جامعه نسبت به این گونه سخنان نادرست برای همگان آشکار شده و عامل بازدارنده ای در اظهار نظرهای مشابه و بهره برداریهای سیاسی خارجی و داخلی در مورد آن خواهد شد و افراد را متوجه اظهار نظر نادرست خویش می سازد . و به یقین رئیس جمهور محترم تذکرات لازم را در این زمینه به ایشان داده و همین مقدار را در تنبه ایشان کافی دانسته و اقدامات بیش از این را لازم نمی دانند.

در پایان نیز باید بدانیم همانطور که رهبر معظم انقلاب در دیدار صمیمانه خود با دانشجویان متذکر شدند ، لازم است که مسائل را اصلی وفرعی کرده و مساله اظهارات اقای مشایی هرچند که در جای خود اشتباه ونادرست است ولی جزء مسائل اصلی وتعیین کننده نیست ولذا نباید با بزرگ جلوه دادن آن وپرداختن بیش از حد به موضوعاتی از این قبیل ،در روند حرکت کشور اخلال ایجاد نمود .