از حکومت دینداران تا اسلام لیبرال

گفتمان سازی جنبش فتنه

کسی متوجه نشد او چه می‌گوید و منظور او از زیست مسلمانی، ترجمه به‌روز شده «حکومت دینداران» است. 

هنگامی که محمد خاتمی صحنه کارزار انتخابات دهم را به میرحسین موسوی سپرد و خود از گردونه خارج شد، خیلی‌ها از اینکه در صورت احتمال ضعیف پیروزی موسوی، جریان تندرو اصلاحات با محوریت مجاهدین و مشارکت در حاشیه قرار خواهد گرفت و جریان چپ دهه شصت که هنوز نوای روحبخش امام (ره) را گم نکرده بود مسلط خواهد شد، ابراز رضایت می‌کردند، اما عده‌ای دیگر حضور موسوی را خطرناک‌تر از خاتمی می‌دانستند چرا که به قول ابطحی، موسوی هندوانه در‌بسته بود و معلوم نبود طی 20 سال زاغه‌نشینی سیاسی چه دگردیسی در افکار و رفتارش ایجاد شده است.

زیست مسلمانی یا جمهوری مسلمانان
آن روزی که در اولین نشست خبری‌اش شعار خود را «زیست مسلمانی» اعلام کرد، کسی متوجه نشد او چه می‌گوید و منظور او از زیست مسلمانی، ترجمه به‌روز شده «حکومت دینداران» در مقابل «حکومت دینی» و «جمهوری مسلمانان» در مقابل «جمهوری اسلامی» است. دو اصطلاحی که منافقین خلق و ملی ــ ‌مذهبی‌ها در اول انقلاب آن را برای تخطئه حکومت ولایی مطرح کردند و کسی با‌خبر نشد جزوه «زیست مسلمانی» موسوی که هیچ گاه انتشار عمومی نیافت، حاصل اتاق فکر مشاوران او طی 10 سال گذشته برای تئوری‌سازی مقابل تئوری ولایت فقیه حضرت امام (ره) بود، اگرچه به خاطر عدم استقبال از شعارهای اولین نشست خبری‌اش مجبور شد دست به دامن مجاهدین، مشارکت و ملی ــ مذهبی‌ها شود تا برایش خلق واژه کرده و مفهومی بسازند تا با یک شبه‌گفتمان ‌مدرنیته در مقابل تفکر دولت اصولگرا بایستد.

حلقه 20 ساله به کمک می‌آید
با تجهیز ستادهای موسوی به غول‌های جنگ روانی مجاهدین و مشارکت حالا نوبت شاگردان مکتب کیان و حلقه مجاهدین بود که طی دو دهه فعالیت در مرکز تحقیقات ریاست جمهوری در دولت‌های سازندگی و «اصلاحات» تمامی سناریوها را برای مخدوش کردن حکومت ولایی آزموده و با استمداد از انقلاب‌های رنگی چند سال اخیر جهان در کشورهای بلوک شرق انواع راهکارها را پیاده کرده بودند. این حلقه حدود هشت سال سابقه تئوریک محض داشت که طی حاکمیت هشت ساله اصلاحات، تجربیات عملی به آن تئوری‌های نظری محض افزوده شده بود و حال آماده بودند تا تمامی تئوری‌های عملی و نظری خود را برای غالب کردن کاندیدای خود در اختیار بگذارند.

گفتمان سازی کاذب
وضعیت ناامید کننده موسوی در نظرسنجی‌های فروردین و اوایل اردیبهشت 89 حلقه فکری او را به این نتیجه رساند که باید بتوانند به گفتمان‌سازی در مقابل گفتمان خدمت دولت نهم روی آورند و گرنه قافیه را باخته‌اند. اینجا بود که پیشنهاد تشکیل جنبش سبز به موسوی داده شد. با سوءاستفاده از رنگ سیادت، باورهای مذهبی مردم را بهترین فرصت برای خلق این گفتمان یافتند. البته برای جذب سایر اقشاری که گفتمان دینی کمرنگ‌تری داشتند، باید تعریف دیگری از جنبش سبز به آنان داده می‌شد. جنبشی که ایدئولوژی‌ ندارد و هرگونه ایدئولوژی غلط یا صحیح را می‌پذیرد. در این ایدئولوژی تکلیف جایگاهی نداشت، فقط حق بود که هر مسلکی می‌توانست با در آمدن در زیر چتر آن حق، نداشته خود را طلب کند.

ارائه شخصیتی کاتولیزه از امام (ره)

ناریوی دیگری که در اتاق فکر فتنه ریخته شد، معرفی کاندیدای اصولگرایان به عنوان کاندیدای بیت رهبری و موسوی به عنوان کاندیدای بیت امام (ره) بود تا بتوانند با القای این تقابل ساختگی از درون نیروهای انقلاب یارگیری کنند. اما از آنجا که جنبش بی‌هویت سبز میانه‌ای با گفتمان انقلابی امام (ره) نداشت ابتدا باید چهره‌ای از امام (ره) ارائه می دادند که هیچ گونه دافعه‌ای نداشت و همچون پاپ رهبر کاتولیک‌های جهان فقط جاذبه‌ دارد و نهایتاً نقش یک معلم اخلاق را بر عهده داشته‌اند که احدالناسی درجهان حتی منافقین، سلمان رشدی و‌... از ایشان نرنجیده است.
 

ارائه قرائت رحمانی از دین
پس از زیر سؤال رفتن جنبش سبز و فضاحت‌های روز قدس، 13‌آبان، 16 آذر و عاشورا که منجر به طرد این شبه جنبش از قامت سیاست این سرزمین بود، مسئولان جنبش باید سعی می‌کردند که با گفتمان جدید به میدان آمده و نسبت به جذب نیرو اقدام کنند. اینجا بود که قرائت رحمانی از دین توسط میرحسین و همسرش در رسانه‌های ضد انقلاب انتشار یافت و بلافاصله محمد خاتمی نیز یکی دو روز بعد در دیدار جمعی از هواداران خود آن را بازگو کرد، بدون اینکه توضیح کاملی راجع به این واژه جدید ارائه دهند و بگویند که منظورشان اسلام لیبرال است که الفاظ آن را زیباتر کرده‌اند تا در جامعه دینی ما قابل‌ هضم گردد. در قرائت رحمانی از دین دیگر ایجاد مرز میان داخل و خارج مطرح نبود. واژه استکبارستیزی در این تفکر جایی نداشت، این دین همانند عرفان‌های کاذب به جای تکلیف، مشتی حرکت‌های کاریکاتوری را تجویز می‌کرد که در هر کسی یا هر تفکری دافعه ایجاد نمی‌کرد.
 

جایگزین کردن محکمات و متشابهات
رهبر معظم انقلاب در اولین سخنرانی‌‌های خود در کسوت ولایت فقیه، محکمات اندیشه جاویدان امام را مطرح کردند اما کمتر کسی باور می‌کرد ایشان 20 سال بعد مجبور شوند روز 14 خرداد و در سالروز رحلت امام (ره) بار دیگر به تبیین محکمات و متشابهات اندیشه امام (ره) بپردازند تا به عده‌ای که محکمات آن حکیم فرزانه را رها کرده و با تمسک به برخی تشابهات، به نظام می‌تاختند بیاموزند دنیاطلبی، آنان را به بیراهه کشانده است.