علي صفايي حائري به سال 1330 در شهر قم متولد شد. پدربزرگش آيت‌الله شيخ محمدعلي حائري قمي و پدرش آيت‌الله شيخ‌عباس صفايي حائري از عالمان برجسته عصر خويش بودند. سيزده ساله بود كه وارد حوزه علميه قم گرديد و در كنار مطالعات گسترده در تاريخ تمدن بشري، به كسب علوم ديني نزد اساتيد بنام حوزوي همچون آقاسيدمهدي روحاني، شيخ فاضل لنكراني، شيخ مرتضي حائري يزدي و آقا رضا صدر پرداخت و به زودي نسبت به «فقر و جهل و خشونت» زمانه احساس مسئوليت نمود.
او در هجده سالگي پس از طي مدارج حوزوي و آشنايي با روشها و مباني مكاتب فلسفي، علمي، عرفاني و هنري جهان، دست به كار نوشتن كتاب «مسئوليت و سازندگي» شد. اين كتاب علاوه بر اينكه پاسخي بود به پرسش تاريخي «چه بايد كرد؟»، آغازي بود براي طرح جامعي از دين كه در طول عمر نه چندان طولاني‌اش با تدريس و تأليف و گفت‌وگو به تبيين و نشر آن همت گمارد.
در كلاس‌هايش به جاي روشهاي متداول حفظ و تفسير، طلبه را با كليدها، ملاك‌ها و روش‌هايي آشنا مي‌كرد تا با طرح كلي و نقشه‌اي جامع همراه گردد؛ چرا كه معتقد بود آموزش روشها در زمان كمي صورت گرفته و سود بيشتري براي شاگردان دارد.
روش سازندگي و كار با روحيه‌هاي مختلف، روش تربيت انسان قبل و بعد از بلوغ، روش تربيت كودك روش برداشت از قرآن و نهج‌البلاغه، روش نقد مكاتب و آرمان‌ها و آگاهي‌ها، روش نقد ادبيات و هنر، روش آموزش صرف و نحو و فقه و اصول، روش تبليغ و انتقال معارف و روش مديريت و رهبري، مجموعه مباحثي است كه به هر يك در كتابي مستقل و يا مجموعه سخنراني‌هايي مبسوط پرداخته شده و حكايت از جديت و تلاش گسترده او در «روش آموزي» دارد.
صفايي در كنار نظريه‌پردازي‌ها و برداشت‌هاي بديعي كه در آثارش ارائه مي‌داد، به صورت ميداني و چهره به چهره به پياده‌سازي روش تربيتي خود پرداخت. گرچه در دو دهه پاياني حياتش دچار محدوديت‌هاي فراواني گشت، اما هيچ وقت پيرامونش از انسان‌هايي كه به دنبال درمان دردهاي خود و جامعه بودند، خالي نشد.
ديدارهاي دوستانه و مراودات فكري صفايي با روشنفكران ديني و نقدهاي فلسفي وي در حوزه سينما و ادبيات معاصر ايران و جهان خاطرات خوش بسياري را در اذهان نخبگان فكري و فرهنگي كشور به يادگار گذاشته است.
او در روزهاي پاياني تيرماه 1378 به علت سانحه تصادف در راه زيارت امام رضا(ع) از دنيا رفت و همچنان كه خود پيش‌بيني نموده بود، استقبال مخاطبان آثارش روزافزون گشت و جوانان دانشجو و طلبه مبلّغ انديشه‌هاي وي در ميان مردم شدند.
آنهايي كه با روشهاي علمي و عملي اين متفكر آشنايي و مؤانستي داشته‌اند، معتقدند مطالعه در زندگي و انديشه صفايي مي‌تواند جهت شناخت مناسبات دين و علوم انساني مفيد باشد و رهبران فكري جامعه را در گذار به الگويي راهبردساز و راهكارساز، ياري نمايد.