علی شمخانی رئیس مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی و از چهره‌های شناخته شده اصلاح طلب که 8 سال به عنوان وزیر دفاع دولت خاتمی مشغول فعالیت بود، شب گذشته در برنامه «دیروز امروز فردا» در برابر پرسش‌های هوشمندانه وحید یامین‌پور مجری جوان این برنامه مرتکب چندین اشتباه راهبردی شد.

به گزارش رجانیوز، اگرچه برنامه شب گذشته به شکل مناظره برگزار نشد، ولی عملاً علی شمخانی در یک مصاحبه زنده تلویزیونی مغلوب مجری شد و نتوانست پاسخ مناسبی به بسیاری از سؤالات اساسی خصوصاً در رابطه با تحولات سیاسی اخیر جامعه بدهد؛ سؤالاتی که در واقع پرسش بسیاری از مردم و به ویژه نسل جوان متعهد و انقلابی ایران اسلامی است.

به تعبیر بهتر باید گفت آنچه شب گذشته در برنامه «دیروز امروز فردا» اتفاق افتاد، عبارت بود از شفاف کردن چهره خاکستری یکی از مردان اصلاحات که در ماه‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری سعی کرده بود چندان آفتابی نشود تا مورد سؤال قرار نگیرد. اما به برکت سالگرد آزادسازی خرمشهر پای این عنصر سیاسی که در ماجرای فتنه اخیر سکوت پیشه کرده بود، به رسانه ملی باز شد تا در یک برنامه جذاب و چالشی بخشی از حقایق و طرز تفکر و تحلیل غلط او درباره حوادث اخیر برای مخاطبان روشن شود.

بر این اساس اولین اشتباه راهبردی شمخانی، نفْسِ حضور در برنامه «دیروز امروز فردا» بود. شمخانی که به گمان اولیه خود، در یک گفتگوی یک طرفه آن هم با موضوع خاص آزادسازی خرمشهر شرکت کرده و خود را برای پاسخگویی به سؤالاتی در همان زمینه آماده کرده و یادداشت‌هایی هم به همراه آورده بود، از همان ابتدای برنامه با سؤالات ریشه‌ای و چالشی مجری مواجه شد و دریافت که تصور اولیه او به کلی غلط بوده است. دریافتی که شمخانی را مجبور کرد بارها تمایل خود را به اتمام هرچه سریع‌‌تر برنامه ابراز کند تا شاید از فشار سنگین جوّ حاکم بر برنامه خلاص شود.

اشتباه دیگر شمخانی، گرفتاری او در تناقضات راهبردی بود که مجری به شکلی کاملاً حرفه‌ای این تناقضات را آشکار کرد و مخاطب فهیم برنامه را به نکاتی باریک‌تر از مو رهنمون شد. شمخانی از یک سو می‌خواست خود را تابع نظرات امام و مقام معظم رهبری نشان دهد و از طرف دیگر بارها بر خلاف دیدگاه‌های صریح امام و رهبری سخن گفت و نتوانست زاویه انحراف دیدگاهی خود با راهبردهای اعلام شده نظام را از چشم تیزبین مخاطبان پنهان کند.

در حالی که شمخانی از ابراز نظر درباره مسائل سیاسی روز طفره می‌رفت و این کار را مستند به تدبیر امام(ره) عنوان می‌کرد، مجری برنامه با طرح سؤالات غیرمنتظره و هدفمند، نادرست بودن ادعای شمخانی را اثبات کرد؛ مضاف بر اینکه اساساً آنچه مورد نهی امام راحل واقع شده است، ورود نظامیان به دعواها و جناح‌بندی‌های سیاسی است، نه اظهار نظر در مسأله‌ای مثل فتنه اخیر که در حقیقت نزاع و جدال بین جناح‌های سیاسی داخلی نبود؛ بلکه به تعبیر مقام معظم رهبری، دعوای درون نظام و بیرون نظام بود.

در برنامه شب گذشته روشن شد که تلقی و تحلیل اشخاصی همچون شمخانی درباره وقایع پس از انتخابات تا چه اندازه از واقعیات جامعه و تحلیل‌های مقام معظم رهبری فاصله دارد و نیز معلوم شد که همین تحلیل‌های غلط این دسته از نخبگان است که در گردنه‌هایی مانند فتنه اخیر آنها را دچار لغزش و بعضاً سقوط می‌کند. شمخانی در حالی صراحتاً حتی از پذیرش «فتنه» بودن وقایع پس از انتخابات امتناع ورزید که مقام معظم رهبری به صراحت در تمام سخنرانی‌های پس از انتخابات، فضای جامعه را «فتنه گون» توصیف فرموده و راه برون‌رفت از این فضا را نیز تقویت عنصر «بصیرت» دانستند؛ همان عنصری که فقدان آن در نخبگانِ سکوت‌پیشه، آنها را در نظر مردم از عرش به فرش فروکشاند.

برنامه شب گذشته «دیروز امروز فردا» همچنین نشان داد که تصور شمخانی از مقوله مهم «جنگ نرم» که راهبرد اساسی دشمن برای تضعیف نظام جمهوری اسلامی است، تا چه مقدار ناقص و ابتدایی است؛ شمخانی که در برابر پرسش دقیق یامین‌پور که «مگر الآن جنگ نیست؟» قرار گرفته بود، ابتدا ترجیح داد خود را به ندانستن بزند و چنین وانمود کند که جمهوری اسلامی در حال حاضر درگیر هیچ جنگی نیست؛ اما وقتی مجری برنامه توضیح داد که منظورش «جنگ نرم» است، شمخانی با دستپاچگی سعی کرد نقش پیاده نظام مزدور داخلی دشمن را در جنگ نرم انکار کند. این در حالی است که انتظار مردم از شخصی با تجربیات او که هم‌اینک نیز در رأس یک جایگاه راهبردی قرار دار، این است که «جنگ نرم» را با تمام ابعاد و شؤونش بشناسد و با نقش «عناصر فتنه‌گر داخلی» به عنوان سربازان پیاده نظام و مزدور دشمن در این جنگ آشنا باشد.

شاید از یک نظر بتوان نقطه اوج برنامه دیشب را دقایق پایانی آن و سؤال حرفه‌ای مجری دانست؛ آنجا که پرسید «شما چه اعتراض بزرگی به آقای خاتمی داشتید که در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایشان کاندیدا شدید؟!» و شمخانی که معلوم بود که از این سؤال شوکّه شده است، ابتدا به «رقابت در عین رفاقت» اشاره کرد و بعد مجبور شد اعتراف کند که «به نظر من اگر ریاست جمهوری آقای خاتمی ادامه پیدا می‌کرد، وضع خیلی بدتر می‌شد» نکته جالب این بود که وقتی این جمله تاریخی از دهان شمخانی بیرون آمد، یامین‌پور خواستار ادامه پیدا نکردن این بحث شد که در واقع نشان می‌داد که او و مخاطبان هوشمند برنامه با همان یک جمله شمخانی تا ته خط را رفته‌اند و دیگر نیازی به توضیح بیشتر ندارند!

به طور کلی برنامه شب گذشته با اجرای دوست داشتنی یامین‌پور، یکی از دلچسب‌ترین و به یاد ماندنی‌ترین برنامه‌های«دیروز امروز فردا» بود که نشان داد رسانه ملی ظرفیت‌های فراوانی برای روشنگری و هدایت افکار عمومی جامعه دارد که باید با جدیّت بیشتری این توانمندی‌های بالقوه را به فعلیت رساند.